Θεματική 1: Δικαιώματα και ευθύνες

Πηγή: www.pexels.com

Βασικά σημεία σχετικά με τα δικαιώματα και τις ευθύνες:

  • Δεν υπάρχει συγκεκριμένη κατηγορία για τα «δικαιώματα των μεταναστών». Τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι μετανάστες έχουν καθιερωθεί γενικά μέσω του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του πρόσφυγα, των διακινούμενων εργαζομένων και του ανθρωπιστικού δικαίου.
  • Το διεθνές και περιφερειακό νομικό πλαίσιο, το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπογραμμίζουν μια σειρά υποχρεώσεων που έχουν τα κράτη όσον αφορά την αντιμετώπιση ευάλωτων μεταναστών που χρειάζονται προστασία.
  • Οι μετανάστες έχουν ευθύνες, δικαιώματα και υποχρεώσεις τόσο προς τις χώρες διέλευσης όσο και προς τις χώρες προορισμού.
  • Αυτές οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις καθορίζονται από τις εθνικές νομοθεσίες, ωστόσο, δεν είναι απεριόριστες και πρέπει να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις των κρατών βάσει του διεθνούς δικαίου.
  • Βασικό στοιχείο είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των μεταναστών, ανεξαρτήτως μεταναστευτικού καθεστώτος.

Διεθνή νομικά όργανα που καθορίζουν τα δικαιώματα και τις ευθύνες των μεταναστών:

  • 1948 Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων
  • 1949 Σύμβαση για τη Μετανάστευση για την Απασχόληση
  • 1950 Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ)
  • Σύμβαση του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων
  • 1954 Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το καθεστώς των ανιθαγενών
  • 1965 Διεθνής Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών φυλετικών διακρίσεων (CERD)
  • 1966 Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα
  • 1977 Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το νομικό καθεστώς των διακινούμενων εργαζομένων
  • 1984 Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας
  • Σύμβαση του 1989 για τα δικαιώματα του παιδιού
  • 1990 Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων Όλων των Διακινούμενων Εργαζομένων και των Μελών των Οικογενειών τους (ICRMW – Σύμβαση Μεταναστών Εργαζομένων)
  • 2000 Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του Διακρατικού Οργανωμένου Εγκλήματος (UNCTOC)
  • 2003 για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της εμπορίας ανθρώπων (Πρωτόκολλο του Παλέρμο)
  • Πρωτόκολλο του 2004 για το λαθρεμπόριο μεταναστών δια ξηράς, θαλάσσης και αεροπορίας
  • Σύμβαση του ΟΗΕ για τα άτομα με ειδικές ανάγκες

Τα βασικά ελάχιστα δικαιώματα που ισχύουν για όλους τους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων όλων των κατηγοριών μεταναστών:

  • Δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την ασφάλεια του ατόμου
  • Δικαίωμα αυτοδιάθεσης
  • Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, της οικογένειας, της κατοικίας και της αλληλογραφίας
  • Δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης και στην ελευθερία έκφρασης
  • Δικαίωμα στην ανθρώπινη μεταχείριση ως κρατούμενος
  • Δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου
  • Δικαίωμα μη διάκρισης
  • Δικαίωμα εγκατάλειψης οποιαδήποτε χώρας και επιστροφή στην πατρίδα
  • Απαγόρευση της δουλείας / του εμπορίου σκλάβων
  • Απαγόρευση των βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης
  • Απαγόρευση αυθαίρετης παρατεταμένης κράτησης
  • Απαγόρευση αναδρομικών ποινικών μέτρων
  • Αρχή της μη επαναπροώθησης